Trening, Zawody i Transport

Nie cały stres jest zły, mówi Merkies. "Krótkotrwały stres jest kluczowy dla nauki i wywołania natychmiastowych reakcji u konia" - wyjaśnia. "Istnieje pewna ilość stresu, która umożliwia koniowi występ na poziomie zawodowym, zwłaszcza na arenach poza gospodarstwem. Kiedy stres przekracza próg, tworząc stan pobudzenia, który szkodzi zwierzęciu, wtedy staje się problematyczny. Kluczem jest dla właściciela/jeźdźca rozpoznanie oczywistych i subtelnych wskaźników zachowania stresu, a następnie aktywne regulowanie środowiska konia w celu zminimalizowania lub usunięcia czynników stresujących."

Na przykład koń, który nie chce być złapany lub oddala się od bloku do wsiadania, może wykazywać to, co jeździec postrzega jako brak współpracy, ale może to być w rzeczywistości sposób komunikacji konia na temat bólu fizycznego lub stresu psychicznego.

Oprócz zmniejszonej częstości mrugania oczu, Merkies mówi, że subtelne zachowania stresowe obejmują zwiększone drżenie powiek, częstsze oblizywanie warg i zmiany w położeniu uszu. "W rzeczywistości" - mówi - "są to często mechanizmy radzenia sobie ze stresem, więc właściciel musi rozpoznać, że koń wykazujący takie zachowania może być w stresującej sytuacji                                                                            
                                                                                                                                                                                     Subtelne zachowania stresowe obejmują zmniejszoną                                                                                                      częstość mrugania oczu, zwiększone drżenie powiek oraz                                                                                                   zmiany w położeniu uszu. | Getty Images

W jednym badaniu Malinowski porównała stężenia kortyzolu we krwi u 26 skoczków wystawowych na trzech poziomach doświadczenia: niedoświadczonych, pośrednich i elitarnych. Pobrano próbki w spoczynku na terenie areny zawodów, gdy koń wchodził na plac i po wysiłku na skokach. Niedoświadczone konie miały wyższe stężenia kortyzolu niż kampanerzy pośredni i elitarne, co było do pewnego stopnia oczekiwane, mówi. Po powrocie do domu na farmę, badane konie ponownie skakały przez tor przeszkód, i zaobserwowano nieoczekiwany wynik we wszystkich trzech grupach: stężenia kortyzolu były podwyższone po ćwiczeniach w porównaniu z wynikami hormonów widzianymi na pokazach koni.

"W sezonie zawodów, doświadczone i elitarne konie nie są przyzwyczajone do dużo praktyki nad przeszkodami w domu, więc to prawdopodobnie stanowiło nową sytuację, która była przerwą od rutyny i dlatego stanowiło formę stresu fizjologicznego" - mówi Malinowski.

Stres związany z transportem niekorzystnie wpływa na układ odpornościowy konia, zwłaszcza jeśli chodzi o zdrowie dróg oddechowych. Towarzyszące podwyższone poziomy kortyzolu osłabiają układ odpornościowy, a mikroorganizmy i unoszące się w powietrzu zanieczyszczenia w przyczepie atakują drogi oddechowe. Amoniak z moczu i endotoksyny z odchodów gromadzące się w zamkniętej przestrzeni przyczepy, w której koń stoi przez godziny, dalej atakują drogi oddechowe. Konie poddawane długotrwałemu transportowi są narażone na obniżoną wydajność oraz poważniejsze schorzenia, takie jak gorączka transportowa i wynikające z niej zapalenie płuc.

Dynamika Społeczna i Stada Sposób, w jaki konie współdziałają z innymi w swojej grupie, również wpływa na poziomy stresu. "Koń ogólnie reaguje jeden na jednego, a ich hierarchia jest określana przez unikanie konfliktu - "zwycięzcą" w interakcji jest ten, który jest najbardziej motywowany do konfliktu o zasób" - wyjaśnia Merkies. "Dlatego pozycje w hierarchii są zmienne, a kluczem jest zapewnienie wystarczającej przestrzeni, aby jednostki mogły oddalić się od innych w grupie."

Przepychka jest jednym z czynników wpływających na zdolność konia do unikania konfliktów. "Mogą one wydawać energię na walkę zamiast ucieczkę" - mówi Merkies. "Dla konia, który przegrywa walki wielokrotnie, nie tylko istnieją konsekwencje zdrowotne, takie jak rany, ale mogą wystąpić problemy z dostępem do zasobów, takich jak jedzenie i woda. Skumulowane w czasie te czynniki stresogenne wpłyną na zdrowie długoterminowe, szczególnie przez wpływ kortyzolu na depresję odpowiedzi immunologicznych."

Malinowski dodaje, że przeludnienie często wiąże się z niedoborem odżywienia oraz możliwą infekcją pasożytami wewnętrznymi. "Strategie unikania wysokich gęstości stada obejmują stosowanie wypasu rotacyjnego, monitorowanie wysokości darni trawy oraz uzupełnienie go wysokiej jakości paszą" - mówi.

W jednym z przeprowadzonych przez nią badań na koniach trzymanych cały czas na pastwisku, 75-80% miało wrzody żołądka. Konie trzymane na pastwiskach zazwyczaj doświadczają mniejszego stresu, ale te wyniki mogą być częściowo związane z dynamiką stada oraz rodzajem ćwiczeń, które konie badane w badaniu musiały wykonać, aby być w formie wyścigowej. Nawet jeśli koń jest przyzwyczajony do wysiłku o dużej intensywności, może to być stresor, mówi.

Dla koni bez możliwości wypasu, badacze zajmujący się studiami nad dobrostanem koni wykazali zmniejszone samopoczucie psychiczne. "Idealnie, skonfiskowane konie powinny mieć codzienny ruch, a przynajmniej możliwość prowadzenia interakcji pyszczek w pyszczek oraz widoczności innych koni" - mówi Malinowski. "To daje im szansę na wyrażenie siebie, widzenie siebie i dotyk, jeśli to możliwe. Ta strategia może działać dobrze w zamkniętym stadzie, bez koni wchodzących i wychodzących z posesji, ale zawsze należy brać pod uwagę kwestie związane z bioasekuracją."

Stereotypie Stereotypie - chodzenie w kółko, machanie ogonem, bieganie wzdłuż płotu, drapanie, gryzienie koryta, gryzienie drewna, gryzienie boków - mogą się rozwinąć z nudów, które są stresorem, zwłaszcza dla koni trzymanych w boksach.

"Zachowanie stereotypiczne często rozwija się, gdy koń nie może wykonywać naturalnych zachowań" - wyjaśnia Merkies. "Na przykład chodzenie w kółko może się rozwijać, gdy koń nie może swobodnie poruszać się na dużym wybiegu lub pastwisku; gryzienie koryta lub gryzienie drewna może się rozwijać, gdy dostęp do paszy jest ograniczony przez dłuższy czas. Wiele z tych zachowań rozwija się z frustracji, a jednak koń próbuje wykonywać naturalne zachowanie bez względu na aktualne środowisko. Prawdopodobnie wykonywanie zachowania stereotypowego jest faktycznie zachowaniem radzenia sobie ze stresem."

Odstawienie Proces odstawienia powoduje stres zarówno u klaczy, jak i źrebiąt. Malinowski opisuje badanie, w którym badacze porównali trzy grupy źrebiąt: źrebięta, które nie zostały oddzielone od swoich matek (grupa kontrolna); źrebięta odstawione, oddzielone samotnie w boksie, a matka gdzie indziej na polu; oraz źrebięta odstawione w parach tej samej płci i wieku, z klaczami wypuszczonymi gdzie indziej. Kortyzol we krwi wzrósł zarówno u źrebiąt odstawionych jak i u ich matek przez 40 godzin po odstawieniu oraz u ich matek przez 24 godziny. Immunologia komórkowa, mierzona proliferacją limfocytów (białych krwinek), zmniejszyła się zarówno u matek, jak i u źrebiąt odstawionych w parach. Malinowski mówi, że źrebięta odstawione samotnie były głośne i pobudzone przez pewien czas, gdy były same po raz pierwszy, ale nie było spadku immunologii komórkowej, prawdopodobnie dlatego, że fizyczna aktywność wyrażająca ich niezadowolenie pomogła im radzić sobie z procesem. W przeciwieństwie do tego, źrebięta odstawione w parach tej samej płci stały cicho w kątach boksu, trzęsąc się. Malinowski mówi, że uważa, że źrebięta w parach mogły czuć się zastraszane przez siebie nawzajem, powodując stres, a następnie zmniejszając immunologię komórkową poprzez efekty kortyzolu, które zmniejszają proliferację limfocytów.

Praca z Terapią Wspomaganą przez Konie

Około 30 lat temu Malinowski pobierała kortyzol od koni zaangażowanych w różnorodne dyscypliny, począwszy od polo i wyścigów, aż po terapeutyczne jeździectwo. 30 koni wykorzystywanych w terapii wspomaganej przez konie, zamieszkujących duże pastwiska, pracowało od dwóch do trzech godzin dziennie z ludźmi w różnym wieku i z różnymi niepełnosprawnościami. Mówi, że to, co odkryła, było zaskakujące: Konie wykorzystywane w terapii wspomaganej przez konie miały stężenia kortyzolu trzy- do pięciokrotnie wyższe niż konie w innych dyscyplinach lub grupach. Te wyniki zainspirowały ją do przeprowadzenia dalszych badań nad końmi wykorzystywanymi w terapii wspomaganej przez konie.

W 2016 roku Malinowski i jej zespół przeprowadzili pilotażowe badanie, w którym oceniali konie prowadzone na uwięzi z weteranami dotkniętymi PTSD przez pięć kolejnych dni. Nie zaobserwowali żadnych zmian w kortyzolu, zmienności rytmu serca ani w samopoczuciu (na podstawie stężeń oksytocyny, hormonu wiążącego społeczność i reprodukcję), co wskazywało na brak pozytywnego ani negatywnego wpływu tej pracy.

Badacze innych badań podobnie nie zidentyfikowali wskaźników stresu u koni pracujących w programach terapii wspomaganej przez konie. Jedna ocena (McKinney C et al., 2015) sześciu koni używanych w terapeutycznym jeździectwie nie ujawniła żadnego wzrostu zmierzonego kortyzolu ani zmian zachowań w porównaniu z odpowiedziami tych samych koni podczas tradycyjnych zajęć jeździeckich, takich jak lekcje jazdy na siodle gonitwym, lub w spoczynku.

Większość koni zaangażowanych w programy terapii wspomaganej przez konie znana jest ze swojego spokojnego usposobienia. U ludzi, Malinowski wyjaśnia, że osobowość typu C jest jednym z "wyuczonej bezradności", w której jednostka akceptuje swoje przeznaczenie i internalizuje stres, gdy uczy się radzenia sobie. Niektóre zwykle spokojne konie mogą doświadczać tego rodzaju emocjonalnej reakcji.

Należy pamiętać, że niektóre (ale nie wszystkie) konie internalizują stres i, chociaż pozornie nadają się do terapeutycznej działalności, mogą w rzeczywistości być zestresowane w tej sytuacji. "Otwarte zachowania są zazwyczaj łatwe do rozpoznania, ale to ciche, spokojne, odporniejsze na strach konie mogą być poddane długoterminowemu stresowi lub depresji" - mówi Merkies.

Strategie Mitygacji Mając na uwadze stres u koni, Malinowski mówi, że kluczowym słowem jest postrzeganie. Wskazuje ona trzy elementy, które wpływają na postrzeganie sytuacji przez konia: doświadczenie, poczucie kontroli oraz postawa i typ osobowości.

"Jeśli koń nie postrzega otoczenia, aktywności lub sytuacji jako stresującej, to koń nie jest zestresowany" - mówi. "Każdy koń jest indywidualny i każdy reaguje inaczej na podobne sytuacje. Niemniej jednak konie dobrze radzą sobie z rutyną i nie zawsze radzą sobie tak dobrze ze zmianami w swojej rutynie."

Zaleca następujące strategie zarządzania w celu zminimalizowania stresu u koni:

1. Zmieniaj rutynę możliwie jak najrzadziej.
2. Zapewnij odpowiednią ilość ruchu.
3. Trzymaj konia na zewnątrz, niezależnie od pogody.
4. Monitoruj interakcje społeczne w stadzie.
5. Zachowaj regularny harmonogram karmienia.
6. Rozważ doświadczenia konia w radzeniu sobie z zmieniającymi się sytuacjami, takimi jak konkurent, który jest przyzwyczajony do podróży i nowych miejsc, w porównaniu z bardziej niedoświadczonym osobnikiem.
7. Znaj swoje granice wydajności koni, zwłaszcza jeśli są starsze, i dostosuj harmonogram ćwiczeń odpowiednio.
8. Zapewnij dobre zarządzanie zapobiegawcze i programy opieki zapobiegającej w stadzie, aby zoptymalizować zdrowie.
9. Rozważ sposoby łagodzenia wpływu podróży.

"Nie cały stres jest zły" - powtarza Merkies. "Nie możemy żyć w zupełnie wolnym od stresu świecie, ale musimy być świadomi tego, co jest stresujące dla poszczególnych koni i poziomu stresu, z którym dany osobnik może sobie poradzić."