Karmienie konia podatnego na wrzody

Dowiedz się, jak stworzyć dietę dla konia cierpiącego na bolesne zmiany wrzodowe w żołądku.

Jak opracować dietę dla konia z bolesnymi zmianami wrzodowymi w żołądku?
Jakie konie zwykle uznalibyśmy za „podatne na wrzody”? Konie wyścigowe w treningu? Konie pokazowe startujące w zawodach American Quarter Horse Association? Kucyki biorące udział w grach Pony Club? Konie kontuzjowane, przebywające na odpoczynku w boksie? Prawda jest taka, że każda z tych odpowiedzi może być poprawna.

Zespół wrzodów żołądkowych u koni (EGUS) może dotyczyć koni w każdym wieku, rasy czy płci, a czynniki ryzyka są liczne — niektóre rodzaje treningu i ćwiczeń, dieta, praktyki karmienia oraz warunki utrzymania, by wymienić tylko kilka. Skupmy się na jednym z najważniejszych aspektów zapobiegania i leczenia wrzodów: diecie.

Fakty i statystyki
Rada ds. Wrzodów Żołądkowych u Koni definiuje EGUS jako zespół chorobowy związany z owrzodzeniem błony śluzowej przełyku, żołądka lub dwunastnicy. Objawy kliniczne mogą obejmować zmniejszony apetyt lub brak apetytu, utratę wagi, matową skórę i sierść, zmiany w zachowaniu, obniżoną wydajność, niechęć do pracy oraz kolki. Badacze wciąż nie opracowali niezawodnej metody wykrywania wrzodów za pomocą markerów we krwi i kale. Dlatego jedynym dokładnym testem diagnostycznym jest gastroskopia przeprowadzana przez lekarza weterynarii (oglądanie żołądka konia za pomocą elastycznego, oświetlonego instrumentu wprowadzanego przez nozdrza).

Rada szacuje, że 30-50% wszystkich źrebiąt i ponad 50% tych z objawami klinicznymi ma wrzody, a około 90% dorosłych koni (starszych niż 2 lata) z objawami klinicznymi cierpi na wrzody. Nawet bez widocznych objawów, około połowa wszystkich dorosłych koni ma wrzody.

W 1986 roku badanie wspierane przez Royal Hong Kong Jockey Club zwróciło uwagę na powszechność wrzodów żołądka u koni, szczególnie u koni wyścigowych. Badacze odkryli, że 66% koni wyścigowych cierpiało na wrzody żołądka, a liczba ta wzrastała do 88%, jeśli konie były w aktywnym treningu. Podobne statystyki prawdopodobnie występują u koni innych ras i dyscyplin, a najnowsze dane ankietowe zdają się potwierdzać wyraźną powszechność wrzodów u koni sportowych.

Częstość występowania EGUS w różnych dyscyplinach

Czynniki żywieniowe zwiększające ryzyko wrzodów
Sposób, w jaki karmimy nasze konie, od wielkości posiłków po rodzaj paszy, może zwiększać lub zmniejszać ryzyko rozwoju wrzodów żołądka.

Pasze Bazowe Horse&Nature to idealne rozwiązanie dla koni starszych, które nie potrzebują dodatkowej energii jednocześnie spejniając podstawowe zapotrzebowanie żywieniowe.Sprawdzi się u koni wrzodowych, a jeśli koń ma problem z uzębieniem wibierz bazę na mokro, która dzięki swojej delikatnej sktukturze będzie świetnym rozwiązaniem. KUP TERAZ

Pory posiłków
Zastanówmy się nad naturalnym wzorcem konsumpcji pokarmu przez konie: wypasanie przez cały dzień, spożywanie małych ilości paszy. Przeżuwanie, czyli żucie, stymuluje gruczoły w jamie ustnej do produkcji śliny, która zaczyna rozkładać pokarm i nawilża go, co ułatwia połykanie. Po dotarciu pokarmu do żołądka następuje uwalnianie enzymów i kwasów, w tym kwasu solnego, który pomaga rozkładać pokarm na poszczególne składniki odżywcze, takie jak witaminy i minerały. Kwas solny jest jednak wydzielany ciągle, nawet gdy nie ma pokarmu w żołądku.

Nic więc dziwnego, że długie przerwy między posiłkami, jak to często ma miejsce u koni domowych, przyczyniają się do powstawania i pogłębiania wrzodów. Skład chemiczny samego pokarmu, w połączeniu ze śliną i substancjami buforującymi, takimi jak wodorowęglan wydzielany przez żołądek, pomaga chronić błonę śluzową żołądka przed potencjalnymi czynnikami wywołującymi wrzody, takimi jak kwas solny.

Nanna Luthersson, DVM, partnerka w klinice weterynaryjnej Hestedoktoren w Danii, wraz ze współpracownikami potwierdziła, że okres dłuższy niż sześć godzin między posiłkami z paszą zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia EGUS (zespołu wrzodów żołądka u koni).

Dodatki do paszy bazowej Fiber Energy i Fiber Optima sprawdzą się u koni wrzodowych i z tendencjami do ochwatu, a dzięki swojej strukturze zachęcają do długiego przeżuwania. KUP TERAZ  

Skrobia
Większość skrobi w diecie koni pochodzi ze zbóż, takich jak kukurydza i owies. Skrobia jest doskonałym źródłem łatwo przyswajalnej energii, czyli kalorii, dla koni. Jednak, jak mówi Luthersson, „Niektóre z naszych badań potwierdziły, że diety przekraczające 2 gramy skrobi na kilogram masy ciała dziennie wiążą się z około dwukrotnym wzrostem prawdopodobieństwa zaostrzenia EGUS w podgrupie duńskich koni.”

Jej zespół odkrył również, że konie spożywające więcej niż 1 gram skrobi na kilogram masy ciała w jednym posiłku miały 2,5-krotnie wyższe ryzyko wystąpienia wrzodów. W tym badaniu intensywność pracy nie zwiększała ryzyka wrzodów. Inne badania potwierdziły, że wrzody mogą się rozwijać u koni niepracujących, które są trzymane w boksach i karmione skoncentrowanymi paszami.

„Zboża mają tendencję do niskiej zawartości wapnia i prawdopodobnie innych potencjalnych substancji buforujących, co może również przyczyniać się do zwiększonego ryzyka owrzodzeń” – dodaje Luthersson.

Rodzaj paszy
Żołądek konia zawiera również zróżnicowaną mikroflorę bakteryjną, która fermentuje niestrukturalne węglowodany (NSC), wytwarzając lotne kwasy tłuszczowe (VFA). W 2003 roku Jenifer Nadeau, PhD, oraz jej zespół z Uniwersytetu Tennessee odkryli, że diety bogate w skrobię i cukry zwiększają produkcję VFA w żołądku konia i zmniejszają integralność błony śluzowej, co sprawia, że jest ona bardziej podatna na działanie kwasów żołądkowych. Spożywanie paszy objętościowej, takiej jak siano, zazwyczaj powoduje produkcję większej ilości śliny niż spożywanie paszy treściwej lub zboża, ponieważ pasze objętościowe wymagają dłuższego żucia, a więc większej stymulacji gruczołów ślinowych. Sama pasza może również pomagać w buforowaniu kwasów dzięki swojemu składowi odżywczemu. Szczególnie dotyczy to roślin strączkowych, takich jak lucerna, które mają wyższą zawartość białka i wapnia.

W innym badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie Tennessee, naukowcy odkryli, że konie karmione dietą opartą na sianie z lucerny i zbożu miały mniej wrzodów i niższą kwasowość żołądka niż konie jedzące siano z bromusa (trawy ciepłolubnej) bez dodatku zboża. Badacze z Danii ustalili również, że spożywanie słomy (bardzo niskiej jakości paszy), zarówno jako podściółki, jak i głównego źródła paszy, zwiększało ryzyko powstawania wrzodów żołądka.

„Słoma może zapewniać niski poziom wsparcia buforującego z powodu niskiej zawartości białka i wapnia, a jej fizyczna struktura może powodować podrażnienie błony śluzowej” – mówi Luthersson.

Zmniejszenie ryzyka

„Wczesne badania wykazały, że wycofanie konia cierpiącego na wrzody z intensywnego treningu i wypuszczenie go na pastwisko sprzyjało gojeniu się wrzodów” – mówi Alfred Merritt, DVM, MS, ACVIM, profesor emerytowany na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Florydy. Nowsze doniesienia wskazują, że rozwój wrzodów może nie być zależny od ilości czasu spędzonego na pastwisku. Niemniej jednak strategie żywieniowe mające na celu minimalizację powstawania wrzodów są dość proste — niewiele zmian zaszło w tej dziedzinie. Oto praktyczne zalecenia dotyczące karmienia:

1. Zapewnij dietę opartą na wysokiej jakości paszy objętościowej. Luthersson mówi, że spożywanie dużych ilości paszy stymulującej produkcję śliny może pomóc zmniejszyć częstotliwość występowania wrzodów. Wyniki badania z Uniwersytetu Tennessee sugerują, że karmienie sianem z lucerny może zmniejszyć liczbę i nasilenie wrzodów.

   „Lucerna może działać ochronnie dzięki wyższej zawartości wapnia i białka, które działają jak bufory kwasu żołądkowego” – mówi Merritt.

   Karmienie siana o długich źdźbłach w ilości co najmniej 1-1,5% masy ciała przez cały dzień oraz upewnienie się, że słoma nie stanowi więcej niż 25% całkowitej paszy objętościowej w diecie, może pomóc w profilaktyce.

   Podawanie siana z lucerny razem z paszą treściwą może również pomagać w buforowaniu działania kwasu żołądkowego i zmniejszaniu liczby wrzodów. W przypadku koni na wysokoskrobiowej diecie, takich jak konie pracujące na wysokim poziomie intensywności (np. konie wyścigowe), siano z lucerny może pełnić podwójną funkcję: dostarczać łatwo przyswajalne składniki odżywcze i zmniejszać ogólną ilość zboża podawanego każdego dnia.

2. Reguluj spożycie skrobi, aby nie przekraczało 2 gramów na kilogram masy ciała dziennie lub 1 grama na kilogram masy ciała na posiłek. W przypadku koni, które potrzebują dużych ilości zboża, takich jak sportowcy wyczynowi, karmienie co najmniej trzema posiłkami dziennie w odstępach nieprzekraczających sześciu godzin pomoże zmniejszyć ilość skrobi na posiłek.

   W przypadku koni na odpoczynku w boksie z powodu kontuzji, stopniowo wprowadzaj dietę opartą na paszy objętościowej. Można również stosować mieszanki paszowe o niskiej zawartości skrobi i cukru, aby uzupełnić białko, witaminy i minerały dostarczane przez paszę bez podawania nadmiernych ilości kalorii.

3. Wydłuż czas spędzony na wypasie lub podawaj paszę w sposób kontrolowany, na przykład stosując siatki na siano z małymi oczkami, specjalne karmniki lub rozmieszczając siano w różnych miejscach w boksie, aby spowolnić tempo jedzenia, gdy koń jest stajenny lub przebywa na padoku bez trawy.

   Karm konie niepracujące lub z nadwagą paszą o niższej kaloryczności, którą mogą spożywać przez cały dzień.

4. Stosuj oleje roślinne jako źródło kalorii. W badaniu na kucach (Cargile i in., 2004) suplementacja olejem kukurydzianym zmniejszyła produkcję kwasu żołądkowego i potencjalnie ograniczyła rozwój wrzodów.

   Można zmniejszyć ilość paszy treściwej podawanej koniom, które spożywają duże ilości paszy, zastępując część kalorii tłuszczem. Należy jednak równoważyć całą dietę, aby zapewnić odpowiednie spożycie witamin i minerałów. Zastąpienie cukrów i skrobi tłuszczem może również pomóc zmniejszyć nadpobudliwość, co jest ważne u koni rekonwalescentów, które są długo trzymane w boksie.

5. Zapewnij dostęp do wody przez cały czas, zarówno w stajni, jak i na pastwisku, oraz monitoruj spożycie wody. Podczas transportu podawaj wodę w odstępach nieprzekraczających czterech do sześciu godzin.

Wnioski

Współczesne praktyki karmienia mogą narażać wszystkie konie na ryzyko rozwoju EGUS, choć najbardziej narażone są konie sportowe. Staranna kontrola diety i warunków utrzymania koni może znacznie zmniejszyć ryzyko nawrotu wrzodów lub ich nasilenia.

Autorka Kristen M. Janicki, MS, PAS
Kristen M. Janicki, wieloletnia jeźdźczyni, urodziła się i wychowała na przedmieściach Chicago. Uzyskała tytuł licencjata nauk o zwierzętach (Bachelor of Science) na Uniwersytecie Illinois w Urbana-Champaign, a następnie ukończyła studia magisterskie na Uniwersytecie Kentucky, gdzie studiowała żywienie koni pod kierunkiem dr Laurie Lawrence. Kristen od ponad dekady pracuje jako dietetyczka koni sportowych w firmie produkującej przemysłową paszę. W ramach swojej pracy zajmuje się oceną i poprawą wyników koni sportowych poprzez odpowiednie odżywianie.

Link do artykułu

• Żywienie koni
• Wrzody żołądka (EGUS)
• Ryzyko wrzodów
• Pasza objętościowa
• Skrobia i cukry
• Lucerna
• Karmienie koni
• Ślina i buforowanie kwasów
• Stymulacja śliny
• Zboża i stężenie skrobi
• Błona śluzowa żołądka
• Oleje roślinne
• Pasza przemysłowa
• Karmienie koni sportowych
• Ochrona przed wrzodami
• Słoma jako pasza
• Turnout na pastwisku
• Diety wysokoskrobiowe
• Woda i nawodnienie koni
• Wyniki koni sportowych